Есимдиктин сойлемдеги кызмети

Сегодня примерно в 16:53 на наш email ящик поступил вопрос, который наши модераторы от-несли к категории Разное. Постараемся дать на него полноценный ответ.

Тема вопроса с пояснением

Ответ с привлечением экспертов

Среди нашей команды есть эксперты, которые успешно отвечают на вопросы из рубрики "Қазақ тiлi". Напомним, что вы задали следующий вопрос:

Есимдиктин сойлемдеги кызмети

И сразу же ответим на него:

После проведенного совещания с другими специалистами нашего сервиса, мы склонны пола-гать, что правильный ответ на заданный вами вопрос будет звучать следующим образом:

1. есімдіктер, әсіресе жіктеу есімдіктері, атау септікте тұрып бастауыш болады. Мысалы: Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін. (Абай) Кино үстінде бұлар бір-біріне бір ауыз сөз айтқан жоқ (Ж. Молдағалиев)2. Есімдіктер барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес септіктердің бірінде тұрып толықтауыш болады. Мысалы: Кеудемде жаным тұрғанда Гауһарды ешкімге бермеспін. (С. Мыңжасарова) Жалғыз сенен айрылып, артыңа қарап тұрдым. (Абай)3. Есімдіктер ілік сектікте немесе сын есім мен сан есімнің орнына қолданылып, анықтауыш болады. Мысалы: Ешбір дарынды ақын, ешбір дарынды жазушы орыс әдебиетін, орыс әдебиеті арқылы дүниежүзілік озық әдебиеттің көрнекті үлгілерін аттап өте алмауы керек. (Ғ. Мүсірепов) Біреудің кісісі өлсе, қаралы ол. (Абай) Бұл сұрауға жауап бермей, аз отырып барып сөйлейді (С. Муканов)4. Есімдіктер мезгіл, мекен мағыналарында үстеудің орнына қолданылса, пысықтауыш болады. Мысалы: Бүгін ешқайда бармайсыңдар, маған бір кешті қимайсыңдар ма? (Ж. Молдағалиев)5. Есімдіктер жіктеліп қолданылса, баяндауыш болады. Мысалы: Менің іздегенім – сенсің. Әнеугі келген бала – осы.